گوبلز و ایده رادیوی مردم - گیرنده رادیویی ارزانی که فقط ایستگاه های ملی آلمان را می گرفت! - یادداشت سریع

از سفر با تور سریلانکا به یکی از زیباترین کشورهای آسیایی سفر کنید و از شهرهای زیبای کلمبو و بنتوتا دیدن کنید.

یکی از فناوری های محبوب در آن دوره، رادیو بود. اما دسترسی همه شهروندان آلمانی به رادیو مترادف بود به دسترسی آنها به اخبار و تحلیل های رادیوهای خارجی و این یعنی خدشه وارد شدن به کمال ایدئولوژیک محبوب ژوزف گوبلز.

برای همین ایده خوبی به ذهن گوبلز رسید، اینکه به جای محدود کردن استفاده از رادیو یا تلاش برای یک سیستم نظارتی گسترده که عملا کارا هم از آب درنمی آمد، دستگاه های گیرنده رادیوی ارزان و باکیفیتی در دسترس مردم قرار بدهد که تنها قادر به دریافت ایستگاه های محدودی باشند.

به همین خاطر به مهندسی به نام اوتو گریسینگ ماموریت داد که چنین رادیویی بسازد. رادیویی که ساخت به زبان آلمانی Volksempfänger نامیده شد که معنی اش رادیوی مردم است.

نخستین مدل این رادیو VE301 نامیده شد که در 18 آگوست سال 1933 در برلین رونمایی شد. این رادیو فقط 76 رایش مارک قیمت داشت که معادل دستمزد متوسط دو هفتگی یک کارگر بود. مدل ارزان تری هم از این رادیو ساخته شده بود که تنها نصف مدل اصلی قیمت داشت و حتی می شد هزینه آن را به صورت اقساط پرداخت کرد.

این مدل ارزان تر DKE38 نام داشت و مردم در محفل های خصوصی این دستگاه را به پوزه گوبلز ملقب کرده بودند.

همان طور که اشاره کردم، هدف این بود که دستگاه گیرنده رادیویی در دسترس همه قرار بگیرد که ضمن اینکه برنامه های تبلیغاتی و سخنرانی های هیتلر را به گوش همه شهروندان آلمانی برساند، فاقد دسترسی به امواج کوتاه باشد و در نتیجه مردم نتوانند محتواهای به اصطلاح مخرب ایستگاه های خارجی را دریافت کنند!

با این همه شب هنگام و به یاری آنتن خارجی با همین گیرنده ها می شد به زحمت به برنامه های برخی از ایستگاه های خارجی گوش کرد. این کار البته در آلمان و به خصوص در دوره جنگ ممنوع شده بود و در صورت گزارش چنین کاری، برخوردهایی مثل اخذ جریمه، ضبط دستگاه رادیو و حتی زندانی شدن و کار در اردوگاه کار اجباری، در نظر گرفته شده بود.

به گفته آلبرت اشپِر- معمار آلمانی و وزیر تسلیحات و تولید نظامی رایش سوم - در دادگاه نورنبرگ، این گیرنده های رادیویی، ضمن اینکه 80 میلیون نفر را از دسترسی به افکار آزاد محروم می کردند، آنها را در معرض افکار تنها یک مرد -هیتلر- قرار می دادند.

برآورد می شود که تا سال 1941 حدود 65 درصد مردم آلمان، یکی از این رادیوها را در منزل خود داشتند.