میزگرد، آینده انرژی در ایران، اولویت کشور برای تولیدبرق، کدام دسته از فناوری هاست؟
به گزارش یادداشت سریع، با عمیق تر شدن شکاف میان فراوری و مصرف برق و رشد میانه سالانه 6 درصدی مصرف برق در کشور و لزوم احداث نیروگاه های نو؛ یکی از مهمترین سوالات در زمینه سیاست گذاری برای آینده صنعت برق ایران این است که با توجه به شرایط فعلی و آینده کشور کدام یک از نیروگاه فراوری برق باید توسعه پیدا نمایند تا دیگر شاهد خاموشی های گسترده برق نباشیم؟
گروه علم و پیشرفت خبرنگاران، معصومه شیری؛ تا قبل از دهه 70 بود که منابع انرژی فسیلی به عنوان منابع انرژی های مقرون به صرفه قیمت در دسترس بودند و بلوغ تکنولوژی های استفاده از این منابع باعث محبوبیت و نفوذ آن ها در جوامع مختلف شده بود. اما بعد از افزایش قیمت انرژی و نگرانی از اتمام منابع فسیلی و افزایش انتشار آلاینده های زیست محیطی و پدیده گازهای گلخانه ای آن، توجه کشورها به سایر منابع در دسترس برای تامین انرژی جلب شد و به تدریج تکنولوژی های نو وارد عرصه رقابت با تکنولوژی های فسیلی شدند. تا حدی که درصدی از ترکیب سبد انرژی اتحادیه اروپا و آمریکا به نیروگاه های غیرفسیلی اختصاص پیدا کرد و فرایند حرکتی ترکیب نیروگاه های فراوری برق در این کشورها به سمت انرژی های تنوپذیر و هسته ای و کاستن از انرژی های فسیلی پیش رفت.
از طرفی باتوجه به عمیق تر شدن شکاف فراوری و مصرف برق در ایران و رشد میانه سالانه 6 درصدی مصرف برق در کشور احداث نیروگاه های نو امری لازم است .حالا با بودجه محدود کشور برای تاسیس نیروگاه های فراوری برق یکی از مهمترین سوالات در زمینه سیاست گذاری برای آینده صنعت برق ایران که باید به آن پاسخ داد این است که با توجه به شرایط فعلی و آینده پیش روی کشور گزینه های فراوری برق در چه اولویتی قرار دارند و هدف گذاری های کلان توسعه شبکه برق ایران باید بر پایه توسعه کدامیک از نیروگاه های فتوولتائیک، بادی، آبی، گازی، سیکل ترکیبی، بخار و هسته ای باشد؟
برای یافتن پاسخ این سوال مهم میزگردی با حضور عسگر سرمست کارشناس سیاست گذاری در حوزه انرژی و محیط زیست، سید حسن طباطبایی کارشناس رشته مهندسی انرژی، فرشاد مرواری کارشناس حوزه فناوری و محمد عنایتی نجف آبادی کارشناس حوزه انرژی برگزار کردیم که در ادامه متن کامل این تبادل نظر را می خوانید:
مرواری: سیستم های فتوولتائیک از دو کلمه فتو به معنی نور و وولتائیک به معنی الکتریسیته تشکیل شده اند و به نوعی علم تبدیل فتون نوری به الکتریسته معرفی می شوند. روش های ساخت سلول های خورشیدی در دهه گذشته به شدت تغییر پیدا نموده است و این تغییر کماکان ادامه دارد.نسل اول سلول های خورشیدی مبتنی بر سیلیکون بلورین بودند، نسل دوم به صورت فیلدهای بسیار نازک با روش های نیمه هادی بودند. نسل سوم این سلول ها در مرحله پیش تجاری سازی هستند که سلول های خورشیدی ارگانیک ، حساس به رنگ ، پلیمری و سلول های خورشیدی مبتنی بر کریستال های مایع را شامل می شوند.
معایت و مزایای استفاده از انرژی خورشیدی برای فراوری برق
ازجمله دلایل استفاده ازسلول های خورشیدی می توان اشاره نمود به این موضوع که مهمترین منبع انرژی قابل تنو برای زمین خورشید است. این سلول ها ایمنی بسیار بالایی دارند و به صورت متمرکز نیستند و ما مجبور نیستیم هزینه های بالای انتقال برق را متحمل شویم و می توانند به صورت پراکنده در مکان هایی که تابش نور مناسبی دارد استفاده شود. مزیت دیگر آن ها این است که نسبت به سوخت های فسیلی آلودگی ندارند. بعلاوه این سلول ها برخلاف نیروگاه های سیکل ترکیبی که آب زیادی مصرف می نمایند احتیاج به سیستم های خنک نماینده و آب ندارند. این نیروگاه ها برخلاف نیروگاه های فسیلی هزینه تعمیر و نگهداری پایینی دارند. بعلاوه نصب و راه اندازی سلول های خورشیدی نیز آسان است.
یکی از معایب بزرگ انرژی خورشیدی این است که شب ها به آن دسترسی نداریم و برای ذخیره سازی انرژی باید هزینه بسیار زیادی را صرف باتری های آن بکنیم. این یک معنی معین برای ما دارد که آن هم این است که ما باید یک سبد متنوع از انواع انرژی ها داشته باشیم.مسئله دیگر تاثیر تغییرات جوی برای استفاده و بهره برداری از انرژی خورشیدی است. نکته دیگر قیمت بالای سلول های فتوولتائیک که البته در چند سال گذشته رو به کاهش است.
یکی از معایب بزرگ انرژی خورشیدی این است که شب ها به آن دسترسی نداریم و برای ذخیره سازی انرژی باید هزینه بسیار زیادی را صرف باتری های آن بکنیم.
طباطبائی : بحث انرژی های تنوپذیر آنجایی اهمیت پیدا می نماید که کارشناسان از سال 2010 این هشدار را دادند که تا سال 1402 ایران که دومین فراورینماینده گاز در جهان است به زمره واردنمایندگان گاز می پیوندد. تجهیزات مستهلک شده این صنعت باعث شده است که ما در زمستان افت فشار گاز بسیار شدیدی را تجربه کنیم و بعلاوه امکان صادرات نیز نداشته باشیم. تا قبل از دهه 90 ما فقط در تابستان ها کمبود برق داشتیم اما حالا در زمستان ها هم با کمبود برق مواجهه می شویم.
انرژی های تنوپذیر آب مصرف نمی نمایند
یکی از مزایای انرژی تنوپذیر این است که برخلاف نیروگاه های بخار و سیکل ترکیبی، آب مصرف نمی نماید.
کشورما در یک موقعیت جغرافیایی خشک قرار گرفته است و با کمبود آب دست و پنجه نرم می نماید. از این رو یکی از مزایای انرژی تنوپذیر این است که برخلاف نیروگاه های بخار و سیکل ترکیبی، آب مصرف نمی نماید. اگر انرژی های تنوپذیر ما افزایش پیدا نکند و به منظرهی که در افق صنعت انرژی در نظر گرفته شده است دست پیدا نکنیم، مسائل شدیدی در زمینه تامین برق خواهیم داشت.
از سوی دیگر ما در زمینه زنجیره تامین نیروگاه های تنوپذیر هیچ کاری انجام نداده ایم و این موضوع باعث ضعف ما در حوزه انرژی های تنوپذیر شده است .نکته بسیار مهم تر اینکه سال 2020 ،سال آغاز افول نفت خواهد بود و حتی اگر فراوری نفت تا این سال افزایش پیدا کند مصرفی آن در جهان کاهش خواهد یافت. این کاهش مصرف نفت در جهان باعث می شود کشوری مانند ایران که در شرایط تحریم قرار گرفته است منزوی تر شود.
استفاده از ظرفیت منابع سیلیکون کشور در ساخت تجهیزات تنوپذیر
اگر ایران از معادن سیلیکونی که دارد ارزش افزوده ایجاد کند و تجهیزات تنوپذیر را در داخل کشور فراوری کند، می تواند به جایگاه گذشته خود در تامین کالای استراتژیک جهان برشود.
یکی از مهمترین موادی که در پنل های خورشیدی استفاده می شود سیلیکون است. در ایران منابع سیلیکون زیادی وجود دارد، اما متاسفانه هیچ استفاده ای از آن نمی شود و هیچ ارزش افزوده ای ایجاد نمی نماید. درحالی که از سال 2030 به بعد انرژی اول جهان انرژی های تنوپذیر خواهد بود و سال گذشته بیشترین سرمایه گذاری جهان به انرژی های تنوپذیر اختصاص پیدا نموده است. حالا تصور کنید ایران از معادن سیلیکونی که دارد ارزش افزوده ایجاد کند و تجهیزات تنوپذیر را در داخل کشور فراوری کند، با اینکار ایران می تواند به جایگاه گذشته خود در تامین کالای استراتژیک جهان برشود.
برای برطرف مشکل برق هم نباید فقط به سمت انرژی های تنوپذیر حرکت کنیم . ما در کشورمان منابع زیادی داریم، از این رو باید سبد انرژی کشور را توسعه دهیم و علاوه بر اینکه انرژی های تنوپذیر نیروگاه های دیگر را نیز توسعه دهیم.
حل بحران کم آبی با آب شیرین کن های هسته ای
سرمست: مسئله اصلی که در سطح رسانه باید پیگیری کرد بحث امنیت انرژی است. سوال اصلی که باید به آن پاسخ داده شود این است که سبد بهینه و اولویت ما در بحث برق چیست؟ بله ما مشکل ناترازی گاز داریم که چندین سال است درباره آن صحبت می کنیم، از سوی دیگر مشکل تامین برق داریم. مشکل مادری که همه این چالش ها را به وجود می آورد این است که سبد انرژی ایران باید متنوع باشد. حالا باید روش های مختلف فراوری برق را باهم مقایسه کنیم. مثلا می گویند ما باید از انرژی های تنوپذیر استفاده کنیم چرا که این انرژی آب بر نیست، درصورتی که انرژی هسته ای آب را هم شیرین می نماید.
مقرون به صرفه ترین برق جهان برق هسته ای است
بعضی معتقدند که انرژی های تنوپذیر اقتصادی هستند درحالی که مقرون به صرفه ترین برق جهان برق هسته ای است.گزارش IEA2020 انواع فناوری نیروگاه های مختلف در تمام قاره ها را با یکدیگر مقایسه نموده است. در این گزارش براساس شاخص یکسان سازی هزینه انرژیLCOE(Levelized cost of energy) ، هشت نیروگاه مقرون به صرفه جهان نیروگاه های هسته ای هستند. از این رو برای مقایسه نیروگاه های مختلف باید یکسری شاخص تعریف کنیم، به طور مثال قیمت کدام یک مقرون به صرفه تر است؟ کدام نیروگاه آب کمتری مصرف می نماید و یا به فراوری آب یاری می نماید؟ نیروگاه هسته ای بوشهر همین حالا برای این شهر آب شیرین می نماید. امروز عربستانی که شرایط خورشیدی اش بهتر از ماست در پی ساخت 16 نیروگاه هسته ای با هدف آب شیرین کنی است، چرا که مسئله تامین آب در عربستان یک مشکل جدی است. پس اگر مسئله ما در کشور کمبود آب است باید نگاه کنیم کدام نوع انرژی این مسئله را حل می نماید؟
capacity factorظرفیت نیروگاه هسته ای 87 درصد است، درحالی که این عدد در نیروگاه های خورشیدی نهایتا 30 درصد است.
مسئله اینجاست که مسئولان ما می گویند تاسیس نیروگاه هسته ای 7 میلیارد دلار هزینه دارد، درصورتی که با هزینه 7 میلیارد دلاری می توان 1200 مگاوات برق فراوری کرد. اما ظرفیت نیروگاه های خورشیدی تنها 25 مگاوات است. capacity factor یا ظرفیت نیروگاه هسته ای 87 درصد است، درحالی که این عدد در نیروگاه های خورشیدی نهایتا 30 درصد است.
تامین امنیت انرژی با دستیابی به فناوری ساخت نیروگاه خورشیدی
در بحث انرژی های تنوپذیر ما مشکل توسعه فناوری را هم داریم. در واقع مشکل زنجیره تامین ما در مغز فناوری ها و خلوص سازی سیلیکون هاست که این مشکل به بحث R&D باز می شود. به همین علت باید پروژه ای R&D برای ساخت یک نیروگاه 25 مگاواتی تعریف کنیم و هزینه ساخت آن هرچقدر هم که تمام شود مهم نیست چرا که دستیابی به فناوری ساخت این محصول برای ما اهمیت دارد که بخشی از امنیت انرژی آینده کشور را تامین می نماید.
مشکل زنجیره تامین ما در مغز فناوری ها و خلوص سازی سیلیکون هاست که به بحث R&D باز می شود. به همین علت باید پروژه ای R&D برای ساخت یک نیروگاه 25 مگاواتی تعریف کنیم که بخشی از امنیت انرژی آینده کشور را تامین می نماید.
ضرورت داشتن سبدی متنوع از انواع نیروگاه ها / افق 20 ساله انرژی را اجرا کنید
طباطبائی: تمام مسائل ما ناشی از نگاه صفر و صدی به نیروگاه های مختلف کشور است. ما امروز یک افق 20 ساله انرژی داریم (سند ملی راهبرد انرژی کشور) که در آن سبد انرژی کشور و سهم هریک از نیروگاه ها در آن معین شده است. در این سند آمده است که سهم سیکل ترکیبی ، بخار، هسته ای ، تنوپذیر و... در سبد انرژی ما تا 20 ساله آینده باید چقدر باشد. در سند منظره 1404 قرار بود 5 هزار مگاوات انرژی تنوپذیر فراوری کنیم اما این موضوع محقق نشده است. پس امروز ما باید درخصوص این موضوع صحبت کنیم که چکارهایی انجام دهیم که این سند محقق شود. در غیر اینصورت بدون هیچ دستاوردی سال 1420 هم باید بشینیم و آنالیز کنیم که چرا این سند محقق نشده است.
فارس: اولویت امروز کشور ما چیست؟ باید به سمت انرژی فسیلی حرکت کنیم یا غیر فسیلی؟
در موقعیت ژئوپولیتیکی خاص و ویژه ایران که تمام منابع را دارد ما باید نیروگاه تنوپذیر ، نیروگاه هسته ای ،نیروگاه بخار، نیروگاه سیکل ترکیبی را در کنار هم داشته باشیم.
طباطبائی: اینکه امروز در سال 1400 خاموش های گسترده داشته ایم و سال گذشته چراغ های معابر ما برق نداشتند به علت اجرا نکردن سندها است. اینکه باید سبد انرژی و سند انرژی داشته باشیم را همه کارشناسان تایید می نمایند و امنیت انرژی کشور را در گرو این موضوع می دانند. از این رو در موقعیت ژئوپولیتیکی خاص و ویژه ایران که تمام منابع را دارد ما باید نیروگاه تنوپذیر ، نیروگاه هسته ای ،نیروگاه بخار، نیروگاه سیکل ترکیبی را در کنار هم داشته باشیم. و اینکه سهم هر کدام از این نیروگاه ها در سبد انرژی کشور چقدر باشد را سند معین می نماید.
هر سندی الزام اجرایی ندارد
سرمست: کشور ما جزو کشورهای سند نویس است که خیلی از این اسناد بعضا باهم متضاد هستند و همزمان نمی شود آن را جلو برد. در این جلسه ما قرار نیست اسناد ملی را آسیب شناسی کنیم. اما اینگونه نیست که برنامه ای در سطح دولت نوشته شده را به دولت های بعد تحمیل کنیم چرا که دولت ها فقط حق برنامه ریزی در دوره خود را دارند اما اگر این برنامه در قالب مصوبه مجلس باشد باید در همه دولت ها اجرا شود.
بالفرض این سند ملی راهبرد انرژی کشور مصوبه مجلس است. در کسری بودجه 50 درصدی کشور قطعا چنین برنامه ای به صورت کامل اجرا نمی شود. حالا این سوال پیش می آید که کدام آیتم این برنامه را در اولویت اجرا قرار دهیم. در شرایطی که ما کسری بودجه داریم و منابع تامین پروژه های عمرانی ما محقق نمی شود دوباره به نقطه اول باز میگردیم. حالا باید آنالیز کنیم و ببینیم که کدام یک از منابع انرژی بیشتر می تواند به ایران یاری کند.
طباطبائی: مشکل امروز ما تک بعدی تماشا و سند نتماشا است. ما باید همزمان به سمت انرژی هسته ای، انرژی گازی ، انرژی بخار ، انرژی و... حرکت کنیم اما باید به هرکدام به مقدار خودش توجه کنیم. اگر در کشوری مثل ایران کسی بگوید قطب انرژی خود را روی انرژی های تنوپذیر قرار دهیم علاوه بر اینکه اینکار از نظر فنی و اقتصادی غیر ممکن است کار بسیار اشتباهی است چرا که ایران یک کشور در حال توسعه است نه یک کشور پیشرفته. کشور چین تا حدود 10 سال پیش 51 درصد از برق خود را از ذغال سنگ تامین می کرد.
حالا این سوال پیش می آید که ما نباید به سمت انرژی های تنوپذیر حرکت کنیم؟ چرا ما باید به مقدار 25 گیگا وات به سمت انرژی های تنوپذیر حرکت کنیم. اینکه امروز ما در حوزه انرژی های تنو پذیر 1 گیگا وات هم فراوری نداریم نشان دهنده کم کاری ما در این حوزه است. پس مسئله مهمی که باید پیگیری شود اجرای سند و سبد انرژی معین شده در آن است. در غیر اینصورت ما 20 سال دیگر باید بنشینیم و ببینیم این سند چرا اجاره نشده است.
اگر فرض کنیم یک بودجه محدود و معین برای فراوری برق در کشور داریم با توجه به این محدودیت ها اولویت ما باید کدام یکی از انرژی ها باشد و باید این بودجه را صرف تاسیس چه نوع نیروگاهی کنیم؟
تعرفه گذاری پلکانی؛ راه حلی موثر برای مدیریت مصرف برق
یکی از راهکارهای تنوع بخشیدن به سبد فراوری برق و استقلال اقتصادی صنعت برق کشور،بحث پلکانی کردن قیمت برق است که با هدف مدیریت مصرف برق در بسیاری از کشورهای جهان دنبال می شود.
سرمست: مسئله اصلی صنعت برق ما بحث قیمت گذاری است. چرا 25 هزار مگاواتی که در افق 1420 در نظر گرفته شده است احتمالا محقق نمی شود؟ پاسخ را باید در این موضوع پیدا کرد که برقی که ما به مردم می دهیم مقرون به صرفه تر از آن برقی است که در مقرون به صرفه ترین نیروگاه های کشور فراوری می کنیم. یکی از راهکارهایی که به تنوع بخشیدن به سبد فراوری برق و استقلال اقتصادی صنعت برق کشور یاری می نماید بحث پلکانی کردن قیمت برق است که با هدف مدیریت مصرف برق در بسیاری از کشورهای جهان دنبال می شود.
به فراورینمایندگان بخش خصوصی تضمین صادرات بدهیم
نکته دوم بحث تضمین صادرات برق است. یکی از مسائل جدی که داریم این است که ما تضمین صادرات برق به فراورینمایندگان بخش خصوصی نمی دهیم. درواقع اگر دولت اجازه دهد فراورینمایندگان خصوصی با هزینه شخصی خودشان نیروگاه ایجاد نمایند و برق آن را به کشورهای دیگر صادر نمایند تحولی در حوزه فراوری برق کشور به وجود می آید. یک طرح عملی در این حوزه این است که دولت گاز را به قیمت گاز صادراتی به نیروگاه های خصوصی بفروشد و فراورینمایندگان مجاز باشند برق فراوری شده از این گاز را به کشورهای دیگر بفروشند و در مدت معینی که مصرف داخل زیاد است مثلا یک ماه در سال وزارت نیرو برق این نیروگاه های خصوصی را خریداری کند یا در عزای حق الزحمه استفاده از شبکه توزیع برق آن را دریافت کند. در بحث تنوپذیر هم به بخش خصوصی اجازه دهیم نیروگاه تاسیس نمایند و برق آن را به کشورهای دیگر صادر نمایند.
اگر دولت اجازه دهد فراورینمایندگان خصوصی با هزینه شخصی خودشان نیروگاه ایجاد نمایند و برق آن را به کشورهای دیگر صادر نمایند تحولی در حوزه فراوری برق کشور به وجود می آید.
نیروگاه های هسته ای پیشران فناوری هستند
نیروگاه های هسته ای پیشران فناوری هستند و صدها ریز فناوری در داخل آن نهفته است.
در حوزه هسته ای هم می توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم چرا که بجز فراوری 24 ساعته مقدار قابل توجهی برق در تمام سال می توانیم از آب شیرین کن های آن هم استفاده کنیم. علاوه بر این ساخت یک نیروگاه هسته ای می تواند هزاران فناوری را در پی داشته باشد چون نیروگاه های هسته ای پیشران فناوری هستند و صدها ریز فناوری در داخل آن نهفته است. به طور مثال ما تعداد زیادی شرکت دانش بنیان که در داخل کشور بازاری ندارند اما می توانند محصولات خود را به نیروگاه های هسته بفروشند.
دستیابی به فناوری ساخت نیروگاه تنوپذیر با تضمینی کردن صادرات برق
کمترین آورده ای که از تضمین صادرات برق تنوپذیر حاصل می شود، توسعه فناوری نیروگاه های تنوپذیر در داخل کشور است.
اگر صادرات برق تضمین شود این فرایند در طرح های کوچک تری می تواند برای انرژی های تنو پذیر بخصوص فتوولتائیک مورد استفاده قرار بگیرد و بحث R&D نیروگاه های تنو پذیر محقق می شود. یعنی کمترین آورده ای که از تضمین صادرات برق تنوپذیر حاصل می شود، توسعه فناوری نیروگاه های تنوپذیر در داخل کشور است. بعد از نهادینه شدن این فناوری در داخل کشور می توانیم در صورت احتیاج برق این نیروگاه ها را خرید تضمینی کنیم.
برق را به عنوان یک کالای مصرفی ببینیم
طباطبایی: ما قوانین بسیار خوبی داریم که اگر اجرا شوند، سرمایه گذار خصوصی به انرژی های تنوپذیر ورود پیدا می نماید و بدون احتیاج به دولت نیروگاه تاسیس می نماید.یکی از مدیران می گفت باید برق را به عنوان یک کالای مصرفی دید. اگر ما برق را به عنوان یک کالا ببینیم ومتوجه ارزش آن باشیم خیلی از مسائل صنعت برق حل می شود و قوانین به دستیابی به اهداف سند را ممکن میسازد. در حال حاضر ما قوانین را اجرا نمی کنیم، سند را هم اجرا نمی کنیم و چند ماه دیگر دچار مسائل قطعی برق می شویم.
فارس: برای تامین انرژی کشور آیا می توان تمام نیروگاه هایی را که در سبد انرژی کشور دیده شده است را به صورت همزمان با یکدیگر جلو برد؟ اگر نه اولویت با کدام یک از انواع انرژی است؟
اگر اقتصاد برق ما به سمتی برود که ارزش برق معین شود این امکان وجود دارد که بخش خصوصی بدون توجه به بخش دولتی ، نیروگاه های هسته ای و تنوپذیر را توسعه بدهند.
عنایتی: پاسخ این سوال بله است اما یکسری شروط دارد. خروجی اینکه می گویند برق را کالا ببینیم این است که ارزش برق برای ما قابل لمس شود. تا به امروز چنین چیزی وجود نداشته و ما به تازگی داریم یکسری قوانین را ایجاد می کنیم که کسی که برق را مصرف می نماید ما به ازای ارزشی آن را پرداخت کند و ما یارانه انرژی نداشته باشیم. درواقع اگر اقتصاد برق ما به سمتی برود که ارزش برق معین شود این امکان وجود دارد که بخش خصوصی بدون توجه به بخش دولتی ، نیروگاه های هسته ای و تنوپذیر را توسعه بدهند.
تصدی گری توانیر بر بازار صادرات برق
مسئله بعدی مسئله صادرات است. شما می فرمایید که همه قوانین وجود دارد. درحالی که ما یک تصدی گر به نام توانیر در دولت داریم که اجازه نمی دهد شرکت های خصوصی با شرکت های خارجی قرارداد ببندد و آن ها را ملزم می نماید برق خود را به دولت بفروشند. در واقع این تصدیگری وجود دارد و در بسیاری از مواقع قوانین نادرست به این امر دامن می زند.
منابع تنوپذیر بار پایه شبکه برق را تامین نمی نماید
منابع انرژی تنوپذیر متناوب هستند و به عنوان بار پایه شبکه برق قابل استفاده نیستند. اما نیروگاه اتمی می تواند مانند نیروگاه گازی در همه ساعات شبانه روز مورد استفاده قرار بگیرد.
اما در شرایط امروز کشور که اقتصاد برق ما مسائلی زیاد دارد باید به این سوال پاسخ داد که اولویت با تشکیل کدام نیروگاه است؟ منابع انرژی تنوپذیر که به طور عمده شامل باد و خورشید می شود متناوب است و به عنوان بار پایه شبکه برق قابل استفاده نیستند. اما نیروگاه اتمی می تواند مانند نیروگاه گازی در همه ساعات شبانه روز مورد استفاده قرار بگیرد. پس در شرایط فعلی که ما اقتصاد بیماری داریم بخواهیم یک نوع از این نیروگاه ها را توسعه دهیم باید توجه داشته باشیم که حتما بار پایه شبکه برقمان را تامین کنیم.
برق هسته ای به صرفه تر از تنوپذیرها
نکته دوم این است که با توجه به شرایط و فناوری امروز ایران، نیروگاه برق اتمی نسبت به تنوپذیرها از نظر اقتصادی به صرفه تر است.پس در حال حاضر اولویت با نیروگاه برق اتمی است و ما باید در کنار آن ظرفیت های تنوپذیر خود را هم توسعه دهیم.
با توجه به شرایط و فناوری امروز ایران، نیروگاه برق اتمی نسبت به تنوپذیرها از نظر اقتصادی به صرفه تر است.
در سبد انرژی اولویت معنایی ندارد
طباطبائی: اینکه ما امکان اجرای همزمان سبد انرژی در نظر گرفته شده در سند را نداریم قبول ندارم. چرا که امکان ندارد پتانسیل آن وجود نداشته باشد و از سوی دیگر ما می توانیم نیروگاه های تنوپذیر و انرژی هسته ای را از سوی بخش خصوصی یا حتی سرمایه گذار خارجی دنبال کنیم و با اینکار هم صنعت و نیروگاه هایمان را توسعه می دهیم.
در پاسخ به این سوال که کدام یک از انرژی هایی که در سبد انرژی ما قرار دارند در اولویت بالاتری قرار دارند باید بگویم که نیروگاه انرژی هسته ای به علت ظرفیت بالاتری که دارد در سبد انرژی ما در جایگاه بالاتری قرار می گیرد. باید توجه داشته باشیم که در سبد انرژی اولویت معنایی ندارد و همه موارد آن باید همزمان جلو برود.
بهره برداری سریع تر انرژی در نیروگاه های تنوپذیر
نیروگاه تنوپذیرحداکثر در طول یکسال فراوری می شود و برای تامین بار پایه شبکه توزیع برق در شب نیز از نیروگاه های DJ استفاده می کنیم که بسیار در دسترس هستند.
اما اگر ما در یک بحران انرژی قرار داشته باشیم و بین هسته ای و تنوپذیر بخواهیم یکی را انتخاب کنیم من انرژی تنوپذیر را انتخاب می کنم چرا که نیروگاه تنوپذیر حداکثر در طول یکسال فراوری می شود و برای تامین بار پایه شبکه توزیع برق در شب نیز از نیروگاه های DJ یا فراوری پراکنده استفاده می کنیم که بسیار در دسترس هستند. اما این انتخاب در شرایط خاص اجرا شده است اما برای اینکه از خاموشی ها در سال های آینده جلوگیری کنیم باید سبد انرژی را درست اجرا کنیم چرا که ما به همه انواع انرژی احتیاج داریم.
سرمست: یکی از انواع نیروگاه هایی که درخصوص آن صبحت نشد نیروگاه های ذغال سوز هستند که احتیاج به تکنولوژی بالا و هزینه های غیرمعمول و زیادی ندارند. به تازگی نیز اولین نیروگاه ذغال سوز ما با ظرفیت 300 مگاوات افتتاح شده است که ظرفیت آن می تواند به 600 مگا وات نیز برسد.
نگاهی به مزایای نیروگاه هسته ای/ از تامین بار پایه تا شیرین سازی آب
مزیت های نیروگاه هسته ای:تامین بارپایه شبکه برق،شیرین سازی آب، پیشران فناوری و بصرفه برق جهان
اگر بخواهیم بین نیروگاه تنوپذیر و نیروگاه هسته ای یکی را در اولویت قرار دهیم پیشنهاد بنده انرژی هسته ای است چرا که با توجه به بحث امنیت انرژی این نیروگاه بار پایه است و همواره می توان از آن استفاده کرد. مسئله دیگر این است که نیروگاه هسته ای به نسبت نیروگاه تنوپذیر پیشران فناوری است. مزیت سوم نیروگاه هسته ای به تنوپذیر مسئله شیرین سازی آب به یاری انرژی هسته ای است.
نیروگاه هسته ای؛ فراوری مقرون به صرفه ترین برق جهان با عمری بیشتر
مزیت چهارم آن این است که براساس محاسباتLCOE سایت IEA، 8 نیروگاه مقرون به صرفه جهان نیروگاه های هسته ای هستند پس از این جهت نیز انرژی هسته ای نسبت به انرژی تنوپذیر مقرون به صرفه تر است.از طرف دیگر نیروگاه های تنوپذیر بعضا 5 سال عمر دارند و بیشترین عمر نیروگاه خورشیدی 20 است درحالی که نیروگاه هسته ای 60 سال کار می نماید. تمام این موارد از زمان ساخت، زمان بهره برداری، سوخت، هزینه نگهداری، نرخ تنزیل و... در محاسبات LCOE در نظر گرفته شده است.
اکنون نیز بسیاری ازکشورهای جهان از جمله چین، آمریکا، روسیه ، امارات، ترکیه، عربستان و ارمنستان به علت مقرون به صرفه تر بودن انرژی هسته ای یا نیروگاه هسته ای دارند یا در حال ساخت آن هستند.
درخصوص انرژی های تنوپذیر باید بجای خرید تضمینی فعلی به سمت تضمین صادرات حرکت کنیم تا هدف توسعه R&D و داخلی سازی فناوری نیز محقق شود.
درخصوص انرژی های تنوپذیر نیز پیشنهاد بنده این است که بجای خرید تضمینی فعلی به سمت تضمین صادرات حرکت کنیم تا هدف توسعه R&D و داخلی سازی فناوری نیز محقق شود.
مرواری:یکی از بحث های مهم بحث تامین امنیت انرژی است که براساس آن یکی از محاسن نیروگاه های تنوپذیر پراکنده بودن آن هاست. از این رو با فرض محدودیت منابع اقتصادی و زمانی انتخاب بنده نیز انرژی های تنوپذیر هستند.
منبع: خبرگزاری فارس