گزارش اختصاصی خبرنگاران از معاملات بازار سیاه اشیای تاریخی، مجسمه مفرغی شاه سلوکی در انتظار مشتری، ریتون های هخامنشی، شمشیر ساسانی و طلاشور اشکانی فروخته شد - یادداشت سریع

براساس تصاویری که به خبرنگاران ارسال شده است از شش ماه گذشته تا به امروز چندین شی تاریخیکه احتمال می رود متعلق به دوره سلوکی و اشکانی باشند در شهر تهران معامله شده است و انتشار تصاویر این آثار در خبرنگاران یاری می کند که اشیای تاریخی معامله شده امکان خرید و فروش در حراجی ها را نداشته باشند و در صورتی که این آثار به خارج از کشور برود نیز وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با یاری بخش حقوقی ریاست جمهوری می تواند نسبت به استرداد آن ها اقدام کند.

خبرنگاران با ارسال تصاویر اختصاصی خود از آثار عرضه شده در بازار زیرزمینی خریدوفروش اشیای تاریخی به چند باستان شناس معتبر اقدام به راستی آزمایی تصاویر کرد. باستان شناسانی که این تصاویر را مشاهده کردند، بر صحت تصاویر تاکید و اعلام کردند که در بازار زیرزمینی اشیای تاریخی کشور طی چند ماه گذشته آثاری از دوره هخامنشی، احتمالا ساسانی، سلوکی و آثار متعلق به هزاره اول خرید و فروش شده است.

خبرنگاران حتی توانسته است قیمت معامله این آثار را از دوستداران میراث فرهنگی که بازار قاچاق اشیای تاریخی را رصد می کنند به دست آورد که به دلیل تعهد برای مقابله با قاچاق اشیای تاریخی از ذکر جزئیات مبلغ معامله این آثار خودداری می کند. با این حال برای اطلاع مخاطبان خود اعلام می کند که قیمت گذاری این آثار و وجوه پرداخت شده برای خریداری این آثار در بازار سیاه اشیای عتیقه، ده ها میلیارد تومان است.

مجسمه مفرغ پادشاه سلوکی

مجسمه انسان سلوکی نخستین تصویری است که دوستداران میراث فرهنگی از معاملات زیرزمینی آثار عتیقه به خبرنگاران ارسال کرده و درباره آن گفته اند که این مجسمه متعلق به شاهان دوره سلوکی است و از جنس مفرغ است که در حفاری های غیرمجاز در حاشیه سد گتوند به دست آمده است.

براساس گزارشی که دوستداران میراث فرهنگی به خبرنگاران ارسال کرده اند، این اثر دارای وزن بالا و اندازه آن نیز به قامت یک انسان است. گفته می شود قاچاقچیان اشیای عتیقه هم اکنون شش ماه است درگیر فروش این اثر هستند که تا به امروز پیروز به فروش آن نشده اند.

شمشیر ساسانی

شمشیر ساسانی اثر دیگری است که در معاملات زیرزمینی قاچاق اشیای تاریخی در شهر تهران معامله و فروخته شده است. دوستداران میراث فرهنگی به خبرنگاران خبر داده اند که این اثر به احتمال زیاد در حفاری های غیرمجاز قاچاقچیان اشیای تاریخی در منطقه سیاهکل، دیلمان یا املش در شمال ایران به دست آمده و 4 ماه پیش نیز معامله آن در بازار سیاه آثار تاریخی اجرا شده است.

ظرف طلاشور اشکانی

ظرف طلاشور دوره اشکانی نیز که با هنر تراش اشکانی و ملغمه کاری (طلاشوری) آن دوره ساخته شده است یک ظرف نقره ای است که به گفته دوستداران میراث فرهنگی، یک سکه نیز متعلق به دوران فرمانروای گودرز از شاهان اشکانی کنار آن یافت شده است، از دیگر آثاری است که در بازار زیرزمینی خریدوفروش آثار تاریخی فروخته شده است. براساس گزارش ارسالی به خبرنگاران، این اثر که به احتمال زیاد از حفاری های غیرمجاز در شمال کشور به دست آمده است، سال گذشته وارد بازار زیرزمینی قاچاق اشیای تاریخی شد و البته آسیب هایی نیز دیده بود که به گفته دوستداران میراث فرهنگی در خیابان منوچهری تهران بخشی از آسیب های آن ترمیم و فروخته شده است.

ریتون های نقره ای هزاره اول تا دوره هخامنشی

اما در میان اشیای به تاراج رفته که اکنون در بازار زیرزمینی آثار تاریخی در حال خریدوفروش است، می توان به 4 ریتون نقره اشاره کرد که گفته می شود تعدادی از آن ها از محوطه های تاریخی سیستان و بلوچستان به دست آمده اند و پس از آن گروهی از قاچاقچیان اشیای تاریخی این آثار را از آن منطقه خریداری و سه ماه قبل نیز به بازار زیرزمینی تهران وارد شده است. گفته می شود ریتون های نقره ای نیز همچنان در بازار سیاه اشیای تاریخی در تهران در حال دست به دست شدن هستند.

بازار سیاه منوچهری همچنان فعال است

دوستداران میراث فرهنگی که بازار سیاه قاچاق اشیای تاریخی را رصد می کنند به خبرنگاران اطلاع داده اند که بازار منوچهری تهران همچنان مکان اصلی خریدوفروش زیرزمینی آثار تاریخی کشور از قاچاقچیان اشیای تاریخی است و اکنون خانه های امن قاچاقچیان اشیای تاریخی در منطقه منوچهری تهران محل عرضه و فروش آثار به دست آمده از حفاری های غیرمجاز است.

براساس آنچه رصدکنندگان بازار اشیای تاریخی به دست آمده از حفاری های غیرمجاز در کشور خبر داده اند، دو سال قبل یگان حفاظت میراث فرهنگی کشور توانست یکی از خانه های امن واقع در منطقه منوچهری تهران را که محل نگهداری و خریدوفروش آثار تاریخی قاچاق شده بود، شناسایی و تعداد زیادی از اشیای عتیقه موجود در این خانه قدیمی را ضبط کند.

دوستداران میراث فرهنگی که بازار زیرزمینی خریدو فروش آثار تاریخی را رصد می کنند به خبرنگاران اطلاع داده اند که با انتشار تصاویر مربوط به خریدوفروش زیرزمینی آثار تاریخی می توانند گامی در جهت جلوگیری از خریدوفروش این آثار و حتی بازگردندن اشیای تاریخی قاچاق شده از ایران در صورت عرضه در بازارهای جهانی و حضور در حراجی های خارجی بردارند.

به گفته آن ها اشیای تاریخی موجود در بازار زیرزمینی قاچاق عتیقه در شهر تهران خریدوفروش می شود و پس از آن آثار شاخص فروخته شده از طریق امارات متحده عربی با شناسنامه جعلی به انگلستان منتقل می شود و براساس قوانین مرتبط با آثار تاریخی در انگلستان که می گوید اثری که حدود 70 سال در اختیار یک فرد باشد متعلق به او است این آثار با شناسنامه جعلی سر از حراجی ها درمی آورد.

سندسازی قاچاقچیان عتیقه برای فروش آثار در حراجی های خارجی

به گفته دوستداران میراث فرهنگی که در تلاش برای مقابله با قاچاق اشیای تاریخی ایران هستند، 8 سال قبل نیز یک شخص ایرانی در لندن بازداشت شد که 180 قطعه آثار تاریخی از جنس سنگ صابون و متعلق به تمدن جیرفت را در اختیار داشت و متوجه شدند سندسازی توسط او برای این آثار اجرا شده است. این قطعات پس از آن به ایران مسترد شد.

یکی از دوستداران میراث فرهنگی که بازار قاچاق اشیای تاریخی در ایران را رصد می کند، به خبرنگاران گفته است که دستگاه های مسئول برای برخورد با فعالان بازار سیاه اشیای تاریخی در ایران برغم گزارش های ارسال شده از سوی دوستداران میراث فرهنگی به این بازار ورود نمی کنند و کار را به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سپرده اند. یگان حفاظت میراث فرهنگی در این وزارتخانه نیز توان برخورد جدی با قاچاقچیان اشیای تاریخی را ندارد.

این دوستدار میراث فرهنگی که خبرنگاران به منظور تامین امنیت او به درخواست خودش از ذکر نامش خودداری کرده است می گوید: مراجع قضایی و نهادهای مسئول کشور همانگونه که سلاطین قیر، نفت و سکه را به دام انداختند، باید سلاطین عتیقه ایران را نیز دستگیر کنند تا آثار تاریخی کشور از قاچاق و حفاری های غیرمجاز در امان بمانند.