رادیکال های آزاد، عامل ناباروری مردان و زنان - یادداشت سریع

به گزارش خبرنگاران، امروزه حدود 10 تا 15 درصد زوجین از مشکل ناباروری رنج می برند. از میان دلایل ناباروری، نیمی مربوط به زنان و نیمی دیگر مربوط به مردان است. مطالعات نشان می دهند که حدود 25 تا 40 درصد ناباروری مردان مرتبط با افزایش سطح رادیکال های آزاد اکسیژن است. فراوری رادیکال های آزاد اکسیژن در مایع سمن مردان دارای دو منبع درون بدنی و برون بدنی است. منابع درون بدنی شامل لکوسیت ها، اسپرم های غیر طبیعی، سلول های سرتولی و بیماری واریکوسل هستند. بعلاوه بعضی شرایط مانند عفونت و التهاب، افزایش رادیکال های آزاد را در پی دارند.

به گفته متخصصان، عوامل محیطی و شغلی هم به اسم منابع برون بدنی این رادیکال های آزاد اکسیژن در نظر گرفته می شوند. علاوه بر مردان، رادیکال های آزاد اکسیژن از عوامل تأثیرگذار بر باروری زنان هم محسوب می شوند. چاقی، سوءتغذیه، سیگار کشیدن، مصرف الکل و مواد مخدر و عوامل محیطی در زنان هم باعث افزایش فراوری رادیکال های آزاد اکسیژن و متعاقباً اختلالات پاتولوژیک در سیستم فراوری مثل می شود.

جهت کاهش عوارض ناشی از استرس اکسیداتیو و رادیکال های آزاد بر باروری در زنان و مردان از درمان های مختلفی استفاده می شود ولی آنتی اکسیدان ها یکی از رایج ترین درمان ها هستند.

در این رابطه، محققانی از دانشگاه علوم پزشکی اراک و دانشگاه ملایر تحقیقی مروری را انجام داده اند که در آن نقش رادیکال های آزاد و آنتی اکسیدان ها در اختلالات باروری مردان و زنان به طور ویژه مورد آنالیز قرار گرفته است.

در این پژوهش مروری، محققان مطالب مرتبط با نقش رادیکال های آزاد و آنتی اکسیدان ها در اختلالات باروری مردان و زنان را از پایگاه های اطلاعاتی مختلف ازجمله Elsevier، Scopus، Irandoc، SID،Iran medex، Pubmed، Google scholar، Science direct و Web of Science استخراج نموده و مورد تجزیه وتحلیل قرار داده اند.

نتایج این آنالیز ها نشان می دهند که مصرف آنتی اکسیدان ها می تواند موجب رفع کردن آثار مضر رادیکال های آزاد فراوریشده بر باروری مردان و زنان شود.

در این خصوص، مریم باعزم، پژوهشگر دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اراک و دو همکار دیگرش می گویند: فراوری بیش ازحد رادیکال های آزاد در دستگاه تناسلی مردانه باعث آسیب به DNA، RNA و غشای اسپرم و درنهایت اختلال در فرآیند اسپرماتوژنز می شود و در دستگاه تناسلی زنانه هم باعث ایجاد اختلالاتی همچون نقص در تکامل و بلوغ اووسیت، رشد فولیکول و عملکرد جسم زرد می شود.

آن ها می افزایند: در شرایط طبیعی، آنتی اکسیدان ها شکل گیری رادیکال های آزاد و آسیب های ناشی از آن در سلول و بافت به وسیله سیستم دفاعی سلول را کنترل می نمایند و یک تعادل بین فراوری و تخریب ROS ها یا گونه های فعال اکسیژن را به وجود می آورند.

این محققان باتوجه به مکانیسم های آسیب زای ROS ها و تأثیرات مفید آنتی اکسیدان ها در خنثی کردن این آسیب ها استفاده از آن ها را جهت بهبود بار ناباروری زنان و مردان توصیه نموده اند.

آن ها در مقاله ای علمی که از یافته های خود در مجله زنان، مامایی نازایی ایران منتشر نموده اند، بر لزوم انجام مطالعاتی برای یافتن اندازه مصرف و مدت زمان استفاده از آنتی اکسیدان ها برای هر بیماری، تأکید نموده اند.