قیمت دستوری بلیت هواپیما باید برداشته گردد - یادداشت سریع

داوود کشاورزیان در گفت وگو با خبرنگاران درباره چگونگی معین نرخ بلیت هواپیما و قیمت گذاری آن، اظهار کرد: یکی از مسائل مهم در صنعت حمل و نقل هوایی کشور قیمت گذاری دستوری است. به اعتقاد من اگر بخواهیم مسئله ای را در صنعت حمل ونقل هوایی حل کنیم اولین قدم این است که باید قیمت گذاری دستوری برداشته شود البته باید در این زمینه نظارت کنیم.

وی اضافه نمود: به اسم مثال اگر قیمت تمام شده یک ساعت پرواز 50 دلار است نباید به شرکتی اجازه دهیم آن را 100 دلار بفروشد و برعکس نباید فشار بیاوریم که 25 دلار بفروشد. البته حتی اگر یک شرکتی قیمت بلیت هواپیما را 100 دلار بفروشد، ممکن است چند هواپیمای مدرن و نو بیاورد و ناوگان خود را نوسازی کند و به درد کشور بخورد اما اگر به او بگوییم باید 25 دلار بفروشد باید به این فکر کنیم که به جامانده هزینه اش را باید از کجا و چگونه تامین کند.

مدیرعامل پیشین شرکت هواپیمایی ایران ایر ادامه داد: همین مساله سبب می شود که یک شرکت هواپیمایی وقتی نمی تواند هزینه هایش را تامین کند از خدمات، سرویس ها و استانداردهایش کم می نماید و تاخیرهای بسیار زیادی در پروازها به وجود می آید چرا که ایرلاین ها می خواهند حداکثر استفاده را از ناوگان شان نمایند و هواپیماهای رزرو هم برای مواقعی که با نقص فنی روبرو می شوند، ندارند. در حالی که ایرلاین ها در همه کشورهای جهان متناسب با تعداد هواپیماهایشان تعدادی هواپیمای رزرو دارند که اگر اتفاقی افتاد بلافاصله آن ها را جایگزین نمایند.

کشاورزیان تاکیدکرد: باید اجازه بدهیم هر شرکتی متناسب با سرویسی که به مردم می دهد، بهایش را از آن ها بگیرد. ایرلاینی ممکن است هواپیمای دست دوم 28 ساله MD داشته باشد که قیمت تمام شده اش به ازای هر ساعت صندلی30 دلار است و از مردم 33 دلار پول می گیرد، ایرلاین دیگری هم ممکن است هواپیمای نو بیاورد قیمت تمام شده اش60 دلار باشد و 65 دلار از مردم بگیرد اما در این میان مسافر است که انتخاب می نماید با کدام شرکت و هواپیما سفر کند بنابراین باید قیمت گذاری دستوری حذف شود. اما نگاه در میان بعضی تصمیم گیران به گونه ای است که دلشان می خواهد هواپیما به گونه ای باشد تا قاطبه مردم بتوانند هواپیما سوار شوند در حالی که این مسئله با اقتصاد کشور ما همخوانی ندارد.

وی اظهار داشت: در سال های گذشته قدرت خرید مردم و فراوری ناخالص داخلی کشور کاهش داشته است و با این شرایط نمی توانیم در وضعیتی که عایدی سرانه مردم کمتر شده انتظار داشته باشیم همه بتوانند برای رفت و آمد از هواپیما استفاده نمایند و این را نوعی عدالت اجتماعی تلقی کنیم. اگر هم می خواهیم همه سوار هواپیما شوند باید در وهله نخست به فکر اقتصاد کشور و در پی رشد فراوری ناخالص کشور و عایدی سرانه مردم باشیم چرا که اگر عایدی سرانه مردم افزایش یابد قطعا درمان تغذیه و سفرشان هم بهتر می شود و ممکن است تعداد بیشتری از مردم هواپیما سوار شوند اما تعیین نیست چرا اصرار داریم صنعت هواپیمایی مان را پایین نگه داریم تا همه بتوانند سوار شوند؟

پایین نگه داشتن قیمت بلیت هواپیما برای استفاده همه، توزیع فقر است

مدیرعامل پیشین شرکت هواپیمایی ایران ایر در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با این نگاه بعضی تصور می نمایند که هواپیما و سفرهای هوایی تنها برای قشر پولدارتر است و بقیه نباید سوار شوند آیا این نگاه را قبول دارید یا خیر؟ گفت: این مسئله یک واقعیت است و نمی توان منکر آن شد. عده ای در جامعه عایدی بیشتری دارند و از امکانات بیشتری برخوردار هستند. به اسم مثال ممکن است کسی در آپارتمان 400 متری زندگی کند و دیگری حتی یک آپارتمان 40 متری هم نداشته باشد. در این جا باید پرسید آیا آن اختلاف بیشتر معنی دارد یا سفر رفتن با هواپیما یا اتوبوس؟ ممکن است فردی هزینه ماهیانه اش 20 میلیون تومان باشد و خانواده چند نفره ای هم هستند که ماهیانه سه میلیون تومان عایدی دارند. آیا این تفاوت معنی دارتر است تفاوت بین کسی که با هواپیما سفر می نماید با کسی که با اتوبوس سفر می نماید؟ اگر نگران تبعیض هستیم بایستی مسائل کلان مالی را حل کنیم. اینکه به گونه ای قیمت بلیت هواپیما را پایین بیاوریم که استانداردها افت پیدا کند و همه بتوانند سوار شوند، هنر نیست بلکه توزیع فقر است.

کشاورزیان ادامه داد: بایستی اجازه داد، قیمت بلیت هواپیما واقعی شود. در این شرایط با ورود هواپیماهای مدرن تر و تازهتر قیمت ها افزایش می یابد، تعداد سفرها کمتر می شود اما مردم شاهد هواپیماهای تازه و با استانداردهای بین المللی هستند. البته در زمینه خودرو هم همینطور است که دنبال این هستیم که قیمت خودرو را به گونه ای پایین نگه داریم که همه بتوانند خودرو بخرند. اما نگاه دیگری هم وجود دارد و آن اینکه استانداری تعریف کنیم تا قیمت تمام شده ای پیدا کند و در این میان ممکن است عده ای هم نتوانند خودرو بخرند.

وی در واکنش به این مسئله که در شرایطی از اقتصاد آزاد در ایران حرف می زنیم که فعالان بخش خصوصی هنوز معنای آن را نفهمیدند و تصور می نمایند که اقتصاد آزاد یعنی رها کردن و اینکه هر کسی هر کاری دلش می خواهد انجام دهد، اعلام نمود: اقتصاد آزاد به هیچ وجه به معنای رهاسازی نیست اما بخشی از این مشکل به ساختار اجتماعی کشور بر می شود. متاسفانه شاهد ضعف های اخلاقی بسیاری در میان قشرهای مختلف خصوصی و دولتی هستیم. به اسم مثال در ماه های اخیر که درگیر کرونا بودیم. شاهدیم چه کارهایی انجام می شود و بعضی داروی مورد نیازی را از بیمارستان خارج نموده و در چهاراره ناصر خسرو می فروشند بعضی پوکه واکسن را با داروی آرامبخش پر نموده و به مردم به اسم واکسن کرونا تزریق می نمایند. این اتفاقاتی است که در حوزه اجتماعی باید آن را تحلیل و ارزیابی کرد و چندان به اقتصاد بر نمی شود. به عبارت دیگر ریشه این گونه رفتارها را نمی توان تنها در اقتصاد و فقر جستجو کرد چرا که بسیاری از افراد ثروتمند هم هستند که از این رفتارها از آن ها سر می زند که شرم آور است.

مدیرعامل پیشین شرکت هواپیمایی ایران ایر گفت: گرچه نمی توان همه مسائل مالی را با هم حل کرد اما باید هواپیماهای استاندارد، درمان و آموزش استانداردی داشته باشیم و نمی توان به بهانه کنترل قیمت، از استانداردها چشم پوشی کرد. این ها گول زدن خودمان است.