شهر طلایی گمشده مصر چگونه آشکار شد؟، شهر گمشده 3400 سال قبل توسط فرعون آمنهوتپ به فرزندش اهداء شد، فرعون سرکش مصر چرا شهر طلایی را رها کرد؟ - یادداشت سریع

خبرنگاران: 3400 سال قبل، پادشاهی سرکش در مصر باستان، نام و عقیده و سرمایه خود را در شهر باستانی تبس (لوکسور امروزی) رها کرد. باستان شناس ها حالا شهر طلایی گمشده مصر را یافته اند و می دانند دلیل هجرت فرعون سرکش چه بود و پس از او در شهر متروکه گمشده چه گذشته است؟

به گزارش نشنال جئوگرافی، فرعون آخن آتون شهر خود را با نام خود ساخت و در آن کنار همسرش ملکه نفرتیتی حکومت کرد و به جای پرستش رب النوع های رایج مصر باستان، خورشید را پرستید. پس از مرگ او، پسر کوچک اش توت آنخ آمون حاکم مصر شد و او نیز به میراث جنجالی پدرش پشت کرد.

اما چرا آخن آتون تبس را که بیش از 150 سال پایتخت مصر باستان بود، رها کرد؟ کشف یک کلانشهر سلطنتی صنعتی در تبس باستان که آخن آتون از پدرش، آمنهوتپ سوم به ارث برده بود می تواند پاسخ این پرسش باشد.. کشفی که امروز از آن با عنوان شهر طلایی گمشده لوکسور یاد می گردد، به اندازه فرعون سرکشی که آنرا ترک کرد، شور و شوق، حدس و جنجال های زیادی ایجاد نموده است.

این شهر ابتدا در سپتامبر سال گذشته میلادی (2020) کشف شد. باستان شناس ها تنها یک کاوش سطحی انجام دادند و اعلام این که این اهمیت این کشف چه بود اندکی سخت است. محوطه حفاظت شده شهر طلایی تا به امروز محققان را تحت تأثیر قرار داده است.

آخن آتون فرعون سرکش مصر که شهر طلایی را به مقصد پایتخت جدید در محوطه باستانی آمارنا ترک کرد. او سبک متفاوتی از هنر مصر را تشویق کرد و در این سنگ نگاره باستانی او و همسرش ملکه نفرتیتی و سه دخترش حکاکی شده اند. عکس: آرشیو تاریخ جهانی گتی ایمیج

شهر کشف شده جدید مربوط به دوران فرعون سلسله هجدهم آمنهوتپ سوم است که بین سال های 1386 و 1353 قبل از میلاد مسیح در مصر سلطنت می کرد و دوره ای از ثروت، قدرت و تجمل فوق العاده را برپا کرد. تصور می گردد که آمنهوتپ سوم سال های آخر زندگی خود را مدت کوتاهی در کنار پسرش، آخن آتون گذرانده است. اما چند سال پس از مرگ آمنهوتپ سوم، آخن آتون، که از حدود سال های 1353-1336 پیش از میلاد مسیح بر مصر سلطنت می کرد، هر آنچه را که پدرش از آن دفاع می کرد کنار گذاشت. آخن آتون در طول 17 سال سلطنت خود فرهنگ مصر باستان را به تمامی زیر پا گذاشت و رسوم سنتی فراعنه را کنار گذاشت. یکی از سنت شکنی های فرعون آخن آتون کنار گذاشتن پرستش رب النوع های باستانی مصر و انتخاب خدای خورشید برای خود بود. او حتی نام خود را هم تغییر داد و از آمنهوتپ چهارم به آخن آتون تغییر نام داد که به معنای اختصاص یافته به آتون است.

بدعت های فرعون جدید مصر که تمامی سنت های مصری و نام و نشان خانوادگی خود را نیز کنار گذاشت به همین تغییر نام و عقیده متوقف نماند. او تخت سلطنتی خود را نیز از شمال تبس به شهر کاملاً جدیدی که او آنرا آخن آتون نام نهاد و اکنون به محوطه باستانی آمرنا در مصر شناخته می گردد منتقل کرد. او بر یک انقلاب هنری در مصر نیز نظارت داشت که هنر مصر را به طور خلاصه از یک هنر پیچیده و یکنواخت به یک هنر متحرک و مفصل تبدیل کرد.

پس از مرگ او اما بیشتر آثار هنری مختص دوران فرمانروایی اش نیز از بین رفت. چون با آغاز دوران فرمانروایی پسر و نوه اش (توت آنخ آمون)، پایتختی آخن آتون، هنر، اعتقادات مذهبی رایج شده توسط او و حتی نام فرعون آخن آتون نیز محو شد و او و دوران فرمانروایی اش به طور سیستماتیک از تاریخ فراعنه مصر پاک شد. با کشف محوطه باستانی امروزی آمرنا یا همان شهر باستانی آخن آتون که فرعون سرکش مصر احداث کرد، بار دیگر میراث یک رهبر شورشی در مصر باستان احیاء شد که صدها سال از قرن هجدهم تا به امروز به حدس های باستان شناسی رونق داده است.

کتیبه های هیروگلیفی داخل درب های خمره های سفالی که به احداث شهر طلایی گمشده را به زمان آمنهوتپ سوم در حدود 1386 تا 1353 قبل از میلاد اشاره می نمایند. عکس: اهدایی توسط زاهی هواس باستان شناس مصری

اما شهر طلایی گمشده مصر که به تازگی نمایان شده است چه سرنخ هایی را می تواند در اختیار باستان شناس ها از زندگی روزمره در دوران آمنهوتپ سوم و چگونگی تحول ایجاد شده و سرکشی فرعون آخن آتون، فرزند او در اختیار باستان شناس ها قرار دهد؟ محل یافتن شهر طلایی گمشده مصر، منطقه ای است که به داشتن آثار غنی باستان شناسی شهرت دارد. در شمال این محوطه تازه کشف شده، معبد مرده مدفن آمنهوتپ سوم و همان پدر فرعون سرکش باستانی مصر قرار گرفته است و در جنوب آن شهر هبو واقع شده است. نیایشگاهی که تقریباً دو قرن بعد از آمنهوتپ سوم، برای رامسس سوم ساخته شد.

باستان شناس ها ابتدا امیدوار بودند که در فضای میان این دو محوطه باستانی با فضاها و آثاری روبرو شوند که افراد توت آنخ آمون فرزند فرعون سرکش مصر باستان می توانستند مواد غذایی پس از مرگ فرعون آخن آتون را قرار دهند و مکان برپایی مراسم تشییع جنازه او در حدود 1325 قبل از میلاد مسیح را بیابند. اما اینگونه نبود و آن ها در آنالیز های باستان شناسی به کشف بسیار متفاوتی دست یافتند. دیوارهای آجری زیگ زاگ به ارتفاع 9 فوت نمایان شدند و انبوهی از آثار باستانی مربوط به دوران آمنهوتپ سوم از زیر خاک بیرون آمد.

باستان شناس ها سازه های معماری مملو از وسایل و تجهیزاتی یافتند که بسیاری از آن ها در فراوری آثار هنری و صنعتی کاربرد داشتند و ملزومات زندگی در شهر طلایی را فراهم می کردند، خانه هایی که گمان می رود سکونتگاه کارگران باشند، نانوایی و آشپزخانه، تجهیزات و کارگاه های باستانی فراوری فلز و شیشه و ساختمان هایی که پیش بینی می گردد کاربرد اداری داشته اند، حتی گورستانی مملو از مقبره های تراشیده شده در سنگ را در کاوش های باستان شناسی یافتند و بدین ترتیب شهر طلایی گمشده در مصر باستان کشف شد.

باستان شناس ها اکنون گمان می نمایند که شهر طلایی توسط توت آنخ آمون فرزند فرعون شورشی در زمان سلطنت خود خندقی به دور شهر آخن آتون کشید و خود پایتخت جدیدی در ممفیس ایجاد کرد و حتی آی که بعدها با بیوه توت آنخ آمون ازدواج کرد و تخت سلطنت را به ارث برد نیز از پایتختی ممفیس استفاده کرد.به گفته آن ها، چهار لایه مسکونی متمایز در شهر طلایی گمشده مشاهده

باستان شناس ها دو مقبره گاو را در اتاقی در شهر طلایی گمشده یافته اند و هم اکنون در حال یافتن هدف از دفن حیوانات در این شهر باستانی هستند. عکس: اهدایی توسط زاهی هواس باستان شناس مصری

می گردد که دوره های تاریخی سکونت در آن حتی به دوره حکومت بیزانس از قرن قرن سوم تا هفتم میلادی در روم شرقی می رسد و پس از این دوره است که شهر تا زمان کشف اخیر به ماسه ها سپرده شد.

اما چرا آخن آتون در دوره کوتاه مدت سلطنت خود در مصر این شهر را رها کرد؟ برایان باستان شناس شهر طلایی گمشده مصر در اینباره می گوید: اکنون تعیین نیست اما با ادامه فعالیت ها در این شهر باستانی خاص می توان به این پرسش پاسخ داد. آنچه ما به دست خواهیم آورد اطلاعات بیشتر و بیشتری در خصوص آمنهوتپ سوم، آخن آتون فرزند او و خانواده های آن ها است. اکنون روزهای ابتدایی آنالیز های باستان شناسی در این شهر است و با ادامه فعالیت ها می توان به سرنخ های بیشتری رسید. اگرچه ممکن است شهر تازه کشف شده سرنخ هایی از رمز و رازهای فرعون شورشی مصر نداشته باشد، اما تصویری زنده تر از زندگی او ارایه خواهد نمود.

باستان شناس ها در کاوش های خود در شهر طلایی گمشده مصر اشیای تزئینی و آیینی فراوانی یافته اند که بعضی از آن ها کاربرد طلسم داشته اند. عکس: اهدایی زاهی هواس باستان شناس مصریمنبع: صدای میراث