باران کوثری: به علت مواضع ام در سال 88 ممنوع التصویر شده ام - یادداشت سریع

به تنوع بازی های او نگاهی بیندازیم: نقش گوهر در فیلم جامه دران، ستاره در عصبانی نیستم، محدثه در فیلم کوچه بی نام، شیرین دایره زنگی، سمیره روز سوم، می گل گیلانه و نقطه اوج همه بازی های او سارا در فیلم خون بازی و.... از نوعی توانایی خاص در او حکایت دارد که فرضیه آقازاده بودن او در سینما را رد می نماید که اگر به واسطه رانت در سینما حضور پیدا می کرد نباید این همه نبوغ را از او شاهد می بودیم.

باران کوثری سوای از وجه بازیگری، فعال اجتماعی هم هست و در هر برهه ای نسبت به مسائل موجود در جامعه موضع گیری های خاص می نماید که بعضا پیامد منفی برایش به همراه دارد اما با این وجود کوتاه هم نمی آید و مسیری را که انتخاب نموده با سماجت ادامه می دهد. به عنوان نمونه او به جای اینکه در صفحات مجازی از جدیدترین عکس های خود رونمایی کند، از مسائل مردم جامعه حرف می زند.

اما فیلم عرق سرد با بازی او در نقش افروز اردستانی این روزها در سینماها نمایش داده می شود؛ فیلمی که ماجرای سفر بازیکن زن تیم ملی فوتسال به خارج از کشور را دستمایه ساخت قرار می دهد که به جهت حضور در مسابقات فوتسال در کشور مالزی با عدم اجازه همسرش روبرو شده و ممنوع الخروج می شود.

به بهانه نمایش این فیلم در سینماها با باران کوثری گفت وگویی انجام دادیم که از نظر می گذرانید:

خانم کوثری به نظر می رسد به بعضی فیلم های تان نوعی دلبستگی خاص دارید؟

قطعا همین طور است که می گویید.

و فیلم عرق سرد نظیر سد معبر، لانتوری، عصبانی نیستم از آن مدل فیلم هایی است که حضور و نقش آفرینی در آن باعث خوشحالی شماست.

دقیقا...

مختصات و ویژگی فیلم عرق سرد برای تان چه بود؟

در جواب پرسش اول شما باید بگویم من همه فیلم های کارنامه ام را دوست دارم، اما یک تعداد از فیلم هایی که کارکردم علاوه بر اینکه دوست شان دارم احترام ویژه ای هم برای شان قائلم. جدا از اینکه خودم در این نوع فیلم ها بازی کردم، خیلی خوشحالم که اساسا فیلم هایی نظیر سد معبر، عصبانی نیستم، خون بازی برای سینمای ایران ساخته می شود... فیلم عرق سرد برای من این حس و حال خوب را دارد. مهم ترین ویژگی فیلم عرق سرد جدا از اینکه احترام ویژه ای برای این فیلم قائلم و موضوعی که در این فیلم مطرح می شود دغدغه من است؛ به نقشی برمی شود که در این فیلم بازی کردم. به نظر من کاراکتر افروز نقش ویژه ای است.

که جای پرداخت برای یک بازیگر دارد.

دقیقا. در مصاحبه های اخیرم گفتم؛ هر بازیگری آرزویش است که چنین نقش هایی به او پیشنهاد شود و بازی کند. خب وقتی چنین شاه نقشی آن هم در فیلمنامه ای که من خیلی دوستش دارم و به حرفی که در فیلم می زنم اعتقاد هم دارم به من پیشنهاد می شود، علاقه من به این فیلم دوچندان می شود.

ازآنجایی که عرق سرد دومین فیلم سهیل بیرقی در کارنامه اش به شمار میرود، وسواسی برای چگونگی همکاری با ایشان نداشتید؟ و اینکه قرار است چه کسانی در گروه با شما پشت صحنه و مقابل دوربین همکاری داشته باشند، حساس نبودید؟ در این راستا پیشنهاد هم مطرح می کردیدکه چه کسانی با گروه همکاری نمایند؟

قطعا در کارم وسواس دارم؛ اما هیچ وقت در انتخاب افراد پشت صحنه دخالت نمی کنم. اگر از من سوالی شود قطعا پیشنهادم را مطرح می کنم؛ اما در خصوص انتخاب بازیگران، سهیل بیرقی از آن دست کارگردانانی است که در حین نگارش به بازیگرانی که بتوانند جای شخصیت ها بازی نمایند فکر می نماید.

به این معنی که وقتی فیلمنامه را می نوشتند همه بازیگرها را انتخاب نموده بودند و از ابتدا نقش افروز را برای شما نوشته بودند؟

بله. من قطعا در طول کار حساسیت هایی دارم. اما این وسواس را بیشتر روی نحوه بازی خودم متمرکز می کنم و ارتباطی که با کارگردان باید داشته باشم؛ اما خوشبختانه وقتی با کارگردان نکته سنجی چون سهیل بیرقی کار می کنم که خودش چشم ناظری بیش از دقت من است و از زاویه ای بازتر کار مرا کنترل می نماید و زیرنظر دارد این اطمینان خاطر را در طول کار دارم و خودم را در اختیار کارگردان قرار می دهم و با خیال راحت روی بازی ام تمرکز می کنم.

در هنگام بازی پیشنهاد مطرح می کردید؟ چون از حال و هوای فیلم این گونه به نظر می رسد که فضا برای بداهه پردازی باز بود.

ببینید! ما دو ماه قبل از فیلمبرداری تمرین و دورخوانی داشتیم. در طول تمرینات همه ما بازیگران پیشنهاد یا نظری اگر داشتیم با سهیل بیرقی مطرح می کردیم. بداهه هم اگر پیش می آمد زمان تمرین شکل می گرفت سهیل تمام نکات را یادداشت می کرد. به همین جهت با فیلمنامه ای کامل که نظرات جمع در آن لحاظ شده بود سر صحنه رفتیم. خیر، در طول فیلمبرداری به هیچ وجه بداهه نداشتیم و میزانسن ها و نوع بازی ها از قبل آماده بود.

با فوتسالیست های خاصی برای ارایه نقش ها مشورت داشتید؟ این طور که مطرح می شود دو ماه تمرین سختی را پشت سر گذاشتید.

دو مربی بدن سازی داشتم. خانم ها طنین نراقی و پریا نوروزی. خانم آزیتا حجازی به من خیلی در این فیلم لطف داشتند و من توانستم در جام رمضان بازی کنم.

برای صحنه های ابتدایی فیلم و راه یافتن به فینال طراحی خاصی داشتید؟

بله این صحنه ها به وسیله خانم شهرزاد مظفر که سرمربی تیم ملی بودند طراحی شد و ما مطابق با صحنه های طراحی شده ایشان بازی کردیم.

همه می دانند باران کوثری سوای از بازیگری، یک کاراکتر ورزشی دارد؛ به این معنی که فوتبال را دنبال می نماید و از آنجایی که پدر شما هم در عرصه ورزش سابقه فعالیت دارند و با این بخش آشنایی کامل دارند اما این سوال به وجود آمده بود اگر شخصیت اصلی فیلم به جای افروز فوتسالیست، بسکتبالیست یا خانمی که در رشته تنیس یا دو و میدانی بود بازهم قبول می کردید؟

به نظر من سوای از کاراکتر ورزشی که افروز دارد یک سری ویژگی و خصوصیات پررنگ تری هم این نقش دارد که اهمیت به مراتب بیشتری برای من دارد.

به نکته درستی اشاره کردید. از آنجایی که داستان این فیلم مساله مربوط به زنان را به چالش می کشد خیلی ها معتقدند این فیلم فمینیستی است و در احقاق حقوق زنان مانیفست صادر می نماید. موافقید؟

اگر احقاق اولیه ترین و انسانی ترین حقوق زنان فمینیستی است، من از اینکه بگویم این فیلم فمینیستی است ابایی ندارم. جدای از زن و مرد بودن شخصیت اصلی فیلم، افروز یک آدم است و برای کارش، برای آنچه کوشش نموده و زحمت کشیده می خواهد از کشور خارج شود و این حقش است که از مملکت خارج شود. اما اجازه اش دست شخص دیگری است که همسرش است. این فیلم پیش از هر چیز نگاه انسانی دارد تا فمینیستی. اگر انسانی بودن، فمینیست تلقی می شود من ابایی از آن ندارم.

گفته می شود داستان فیلم عرق سرد بر مبنای شخصیت های واقعی شکل گرفته. هراسی نداشتید که جای نیلوفر اردلان بخواهید بازی کنید و این تشابه صورت بگیرد؟

این فیلم به هیچ عنوان راجع به داستان زندگی نیلوفر اردلان نیست. موضوع این فیلم برای هرکسی می تواند اتفاق بیفتد و داستان زندگی خیلی از آدم ها باشد. خانم نیلوفر اردلان کسی است که موضوع زندگی اش همگانی شده و به گوش همه رسیده. خیر؛ این داستان ربطی به زندگی ایشان ندارد.

حرف شما متین؛ ولی شواهد چیز دیگری می گوید. مخاطب به محض اینکه فیلم را می بیند ارجاع به این قضیه می دهد.

مخاطبان ما اگر راجع به زندگی بقیه آدم ها هم می فهمیدند ، به شخص یا اشخاص خاصی فکر نمی کردند.

جدال بین زن و شوهرافروز و یاسر و لجبازی بین آنها حس و فضای خوبی بر فیلم حاکم نموده، طوری که لحظه ای ریتم فیلم کند نمی شود.

به نظر من سهیل بیرقی روابط و ریتم را خیلی خوب می شناسد و سوای از فیلمنامه و نوع کارگردانی مناسب، فیلم عرق سرد مدیون تدوین خوب بهرام دهقانی هم هست.

به عنوان بازیگر وقتی شخصیت افروز اردستانی را بازی می کردید چه حسی در شما ایجاد می کرد؟

معتقدم اگر بازیگر به کاراکتر نگاه از بیرون داشته باشد این مساله اصلا خوب نیست و این برای نقش خطرناک است؛ من هیچ وقت از بیرون به کاراکترهایی که بازی می کنم نگاه نمی کنم. اما اگر جای افروز بودم به جای اینکه دلم برای خودم بسوزد سعی می کردم عصبانی شوم و حقم را از همسرم بگیرم.

صحنه هایی در فیلم بود که برای مخاطب به یاسر (همسر افروز) حق می داد و با او همراه می شد. موافقید؟

یکی از ویژگی های فیلم عرق سرد این است که قهرمانش خاکستری است. قهرمان یک انسان است با تمام ضعف هایی که انسان دارد غرور بیش ازحد، ترس از عکس العمل یاسر برای طلاق و... همه از خصوصیات افروز است که از او قهرمانی خاکستری می سازد و درنهایت لحظه هایی را شکل می دهد که به مرد داستان هم حق دهیم. ولی آن چیزی که برای من اهمیت دارد اینکه مرد حق ندارد جلوی موفقیت زنش را بگیرد و اجازه ندهد او از کشور خارج شود.

خانم کوثری شما برای تلویزیون یک سریال ماندگار بازی کردید (صاحبدلان) که بعد از گذشت سال ها کمتر جایگزینی برای آن پیداشده، پدر شما از برنامه سازان و مجریان باسابقه تلویزیون است. جای تعجب دارد که تلویزیون روی نام شما خط قرمز می کشد...

تلویزیون نام مرا خط نمی زند. من هستم که دلم نمی خواهد با تلویزیون کارکنم.

به شما پیشنهادشده که قبول نکنید؟

بله و نمی پذیرم.

شاید به همین علت و از سر لجبازی که با شما دارند تبلیغات فیلم های تان را پخش نمی نمایند؟

خیر به علت مواضع من در سال 88 به این طرف تلویزیون مرا ممنوع التصویر کرد؛ البته برای من اهمیتی ندارد اما بحث تبلیغات کاملا فرق می نماید. تلویزیون با این کارش حق تهیه نماینده ها را ضایع می نماید. مسوولان باید بدانند تلویزیون جایگاهی نیست که بخواهد قدرت نمایی کند وقتی بر اساس نظرات و سلایق خودش این حق را قائل می شود که به تعدادی از فیلم ها تیزر اختصاص دهد و بعضی از فیلم ها را از تبلیغات محروم کند این یعنی حق تهیه نماینده ها ضایع می شود.

از طرفی حوزه هنری هم بعضی فیلم ها را تحریم نموده که خیلی ها معتقدند حوزه با این کار به معرفی و تبلیغ فیلم ها بیشتر یاری می نماید.

واقعا می گویم که تحریم آنها به فروش فیلم یاری نمی نماید اما متاسفانه از قدرت برخوردار است و سالن های بزرگ سراسر کشور را در اختیار دارد و این سالن ها را از فیلم ها دریغ می نماید. قطعا تحریم و عدم پخش یکسری فیلم ها، باعث آسیب رسیدن به فیلم ها می شود و فیلم ها در زمان پخش صدمه می بیند اما به لحاظ اعتباری به نفع یک فیلم است که به وسیله حوزه هنری تحریم شود.

بعضی از فیلمسازها معتقد بودند که حوزه هنری محلی شده برای اکران فیلم های غیرارزشمند و سخیفی که بازگشت مالی خوبی دارند.

به نظر من کسی حق ندارد خودش را قیم مردم بداند و تصمیم بگیرد که مردم چه فیلمی را ببینند و چه فیلمی را نبینند. ولی برفرض اینکه حوزه هنری به صلاح مردم فکر می نماید و یکسری فیلم ها را پخش نمی نماید، دقیقا باید بگویم که خط قرمز حوزه ابتذال و مسائل اخلاقی نیست بلکه ابتذال از نظر حوزه به فیلم هایی مربوط می شود که نقد اجتماعی می نمایند. حوزه هنری فیلم هایی را که جامعه را نقد می نمایند نشان نمی دهد. تجربه نشان داده که حوزه هنری فیلم های کمدی مبتذل را به خوبی و در تعداد سانس های بالا پخش می نماید.

اما عرق سرد به خوبی به وسیله مردم به یکدیگر توصیه می شود و دهان به دهان فیلم را تبلیغ می نمایند.

خیلی کامنت های خوبی از مردم دریافت کردم. بله خدا را شکر ارتباط مردم با فیلم خوب است و فروش هم این مطلب را ثابت می نماید.

پ