یادداشت، نقش آبزی پروری در امنیت غذایی
به گزارش یادداشت سریع، خبرگزاری خبرنگاران- امنیت غذایی یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه هر کشوری است و رسیدن به خودکفایی در این زمینه از اهداف اصلی کشورها به شمار می رود.
مواد غذایی با منشاء آبزیان بعلت برخورداری از ترکیبات با ارزش غذائی مانند اسیدهای چرب امگا 3 ، اسیدهای امینه ضروری، پروتئین و مواد معدنی مورد احتیاج در موضوع امنیت غذایی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. اما بعلت مختلف از قبیل کاهش ذخایر آبزیان، در دسترس نبودن غذاهای دریایی برای عموم مردم، بوی خاص ماهی، سریع الفساد بودن موادغذایی آبزی در مقایسه با سایر غذاها، این مواد غذایی با ارزش جای مناسب خود را در سبد مصرف خانواده ها باز نکرده است.
در گذشته امنیت غذایی مترادف با رشد فراوری غذا خصوصا در کشورهای کم عایدی و کم غذا تعبیر می شد اما رشد جمعیت از یک سو و افزایش تعداد گرسنگان از سوی دیگر نشان داد که این دیدگاه درست نیست. به همین علت در هشتمین نشست کمیته امنیت غذایی دنیا که در سال 1983 تشکیل شد مفهوم امنیت غذایی تغییر کردو هدف نهایی امنیت غذایی در دنیا تامین غذا برای همه مردم در تمام اوقات ذکر شد . با توجه به این مفهوم نو ،کنفرانس بین المللی تغذیه در نشست سال 1992 خود بر روی تعریفی که بانک دنیای از امنیت غذایی کرده بود، تاکید نمود.
یکی از مهمترین احتیاجهای بشر امروزی تامین منابع غذایی است و کیفیت غذای مصرفی هر قومی ارتباط مستقیم با سطح آگاهی از مسائل بهداشتی وتغذیه ای و بعلاوه توان مالی وعادات غذایی مردم آن کشور دارد. تقریبا یک چهارم جمعیت دنیا که اکثریت آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می نمایند به سوءتغذیه مزمن مبتلا هستند.
فقر غذایی از نظر کمبود پروتئین و کالری عامل عمده مرگ ومیر بچه ها در کشورهای در حال توسعه است و کمبود مواد غذایی ،زندگی آسیب پذیرترین بخش جامعه را تهدید می کند. امنیت غذایی وقتی تحقق می یابد که تمامی مردم همیشه به غذای کافی،سالم و مقوی از نظر کمی وکیفی دسترسی داشته باشند و از این طریق احتیاجها و اولویت ها غذایی خود را برای یک زندگی فعال و سالم تامین نمایند.
امروزه بخش کشاورزی و زیرمجموعه های آن در تامین مواد غذایی کشورها و حتی صادرات آن به عنوان مهمترین ارگان های فراوری نماینده و متولی اصلی امنیت غذایی است. که علاوه بر رونق مالی و اشتغالزایی، از نظر سیاسی نیز جایگاه ویژه ای می تواند داشته باشد .
شیلات نیز در این فرایند ازجایگاه خاصی برخوردا است زیرا نه تنها به عنوان یکی از بخشهای کشاورزی ایفای نقش دارد بلکه با فراوری آبزیان بعنوان غذای سالم علاوه بر تامین قسمتی از پروتئین و جیره غذایی کشور با خواص ویژه می تواند در ایجاد سلامت جامعه موثر باشد .
توسعه آبزی پروری شامل ماهیان گرم آبی، سردآبی، میگو، ماهیان دریایی، ماهیان خاویاری، تیلاپیا و سایر آبزیان از جمله پرورش جلبک و آبزیان بومی که پتانسیل آبزی پروری را دارند می تواند بین 2 تا سه میلیون افزایش یابد و از نظر اشتغالزایی نیز شیلات دارای نقش خاصی است و در ایجاد تنوع شغلی و سرعت پراکنش شغل در کشور نقش مهمی می تواند داشته باشد .
وجود منابع آبی خرد و کلان بسیار در سطح کشور و دریا ها و دریاچه ها و برنامه های متنوع آبزی پروری در تمامی نقاط کشور زمینه فراوری آبزیان را فراهم کرده و افق مصرف و بازار بالقوه با مقایسه سرانه مصرف کشور و با میانه بودن مصرف دنیای انگیزه فراوری را دو چندان می کند و شیلات می تواند از نظر رونق مالی پایدار باشد .
آنچه در وظیفه شیلات به عنوان متولی امر باید مورد توجه خاص قرار گیرد ایجاد فرهنگ فراوری و مصرف آبزیان در کشور است .
شیلات جهت ایجاد این فرهنگ در طرح توسعه آبزی پروری با برنامه های مختلف اموزشی ترویجی و تبلیغاتی و روشهای آبزی پروری و آبزی وصرفی و خدمات کارشناسی و راهنمایی و کنترل وظایف متولی گری خود را اعمال می کند .
یکی از شاخصهای مهم و نوین در مباحث تغذیه و منابع غذایی شاخص مصرف سرانه ماهی درهر کشور می باشد .
با توجه به فواید و اثرات مثبتی که مصرف ماهی دارد توجه بسیاری به این شاخص در سالیان اخیر شده و سعی شده است که همه ساله با افزایش فراوری ماهی به فرایند مثبت این شاخص یاری گردد .
با این وجود مصرف سالانه ماهی در کشور ما با مصرف سرانه میانه دنیای فاصله زیادی دارد که باید برای فراوری بیشتر و توجه مصرف نمایندگان به این منبع غذایی مهم فرهنگ فراوری و مصرف را در جامعه ترویج دهیم .
تهیه و تنظیم: محمد چهاردولی خبرنگار مالی خبرنگاران
منبع: خبرگزاری آریا